Quân Nga đánh mạnh ở Kursk, ngăn chặn hy vọng của Ukraine

Cụ thể, quân Nga đã giành lại quyền kiểm soát đối với một số ngôi làng ở vùng biên giới phía Tây của nước này mà Ukraine đột kích vào cuối mùa hè 2024. Đà thắng lợi của Nga có khả năng ngăn chặn ý đồ của Ukraine định sử dụng vùng đất chiếm được ở Kursk làm lá bài mặc cả trên bàn thương lượng.

Trong những ngày gần đây, quân Nga đã gia tăng các nỗ lực đánh bật lực lượng Ukraine ra khỏi khúc lồi mà họ tạo ra bên trong tỉnh Kursk của Nga. Họ đã mở vài cuộc tiến công do xe thiết giáp dẫn đầu. Bản đồ chiến trường do một số nhóm độc lập biên soạn (sử dụng hình ảnh vệ tinh và video chiến sự) cho thấy lực lượng Nga đã chọc được vào gờ phía Tây của khúc lồi do Ukraine tạo ra tại Kursk, chiếm lại ít nhất 3 ngôi làng.

DeepState, một nhóm có quan hệ gần gũi với quân đội Ukraine và chuyên phân tích video chiến sự, nhận định mới đây: “Nói chung, tình hình ở Kursk không được tốt lắm”. Các lực lượng Ukraine “đang áp dụng các biện pháp ổn định tình hình nhưng cực kỳ khó giành lại những nơi đã mất”.

Emil Kastehelmi - nhà phân tích quân sự cho nhóm Black Bird (trụ sở tại Phần Lan), nói rằng một số nhân tố thuộc các đơn vị Nga đã “cố gắng tiến tương đối xa vào sau lưng quân Ukraine, từ đó gây ra nhiều vấn đề và tổn thất cho phía Ukraine”.

Nhóm Black Bird cho hay, lực lượng Ukraine hiện giờ chỉ còn kiểm soát được 777km2 so với 1.000km2 họ giành được vào đầu chiến dịch đột kích Kursk hồi đầu tháng 8/2024.

Ukraine tiến hành chiến dịch Kursk với 2 mục tiêu chính: Thứ nhất là ép Nga phải điều bớt quân khỏi những nơi khác để chống trả quân Ukraine ở Kursk, từ đó làm giảm áp lực lên lực lượng Ukraine ở miền Đông. Thứ hai là chiếm lãnh thổ của Nga để dùng làm lá bài mặc cả với Moscow trên bàn đàm phán.

Mục tiêu thứ nhất cho đến nay được coi là thất bại. Điện Kremlin vẫn chủ yếu triển khai lực lượng dự bị trong nước ra mặt trận Kursk, còn tại miền Đông, quân Nga vẫn gia tăng áp lực tấn công.

Giới chức Kiev đang mong mỏi nhiều ở mục tiêu thứ 2, coi đó là một phần trong “kế hoạch chiến thắng” của họ. Tổng thống Ukraine Zelensky xem chiến dịch Kursk là một trong những giai đoạn nhằm “chấm dứt chiến tranh”.

Nhưng mỗi thắng lợi mới của Nga tại Kursk lại càng làm suy yếu giá trị của lá bài mặc cả này.

Nhà phân tích Kastehelmi cho biết tiếp: “Những cuộc phản kích của Nga liên tục làm giảm tầm quan trọng chính trị của khu vực do Ukraine kiểm soát bên trong Kursk. Nếu xu hướng này tiếp diễn, phía Ukraine có thể sẽ phải cần xem xét lại sự hiện diện của họ trong khu vực và tương lai của toàn bộ chiến dịch Kursk”.

Nga phản kích chậm nhưng chắc, phòng tuyến Ukraine chao đảo

Ukraine mở màn chiến dịch Kursk vào ngày 6/8/2024, nhanh chóng chiếm hàng chục ngôi làng và khu định cư của Nga, bao gồm thị trấn chiến lược Sudzha của Nga. Sau đó Nga đã phải mất vài tuần lễ để ổn định tình hình, bằng cách gửi viện binh để chặn đà tiến của quân Ukraine. Giới phân tích quân sự và giới chức Mỹ đánh giá rằng phản ứng của Nga vào lúc đầu là chậm và phân tán khi Moscow quyết định nên sử dụng lực lượng quân sự và an ninh nào để dẫn đầu các cuộc phản kích của họ.

Sau đó, đến giữa tháng 9, Nga mở cuộc đợt phản kích quy mô đầu tiên, đánh chiếm ít nhất một ngôi làng (Snagost) và vài khu định cư nằm ở sườn phía Tây của khúc lồi Ukraine.

Nga mở làn sóng phản kích thứ 2 vào tuần vừa rồi, thọc sâu hơn vào sườn phía Tây của lực lượng Ukraine và giành lại koảng 52km2 lãnh thổ, theo các chuyên gia độc lập theo dõi đà tiến quân của Nga dựa trên video chiến sự có định vị địa lý. Quân Nga hiện đã chiếm được làng Novoivanovka và tiến tới ngoại vi làng Olgovka.

Giới chức và binh lính Ukraine nói chung kín tiếng về tình hình tỉnh Kursk nhằm bảo đảm an ninh cho chiến dịch này. Andrii Kovalenko - một quan chức cấp cao của Ukraine chỉ viết vắn tắt trên mạng xã hội mới đây: “Chiến sự rất dữ dội, và tình hình không ngừng thay đổi”.

Chuyên gia Kastehelmi cho biết: “Rõ ràng là phía Ukraine dường như không giữ vững được chiến tuyến”. Ông nhận xét thêm: Có dấu hiệu quân đội Ukraine chưa xây dựng được hệ thống công sự quy mô lớn nào trong khu vực này, khiến việc phòng thủ của họ gặp khó khăn. Sườn phía Tây hiện bị quân Nga tấn công, nơi đây có địa hình tương đối mở, có một số đô thị mà quân Ukraine có thể khai thác để bám trụ tại đây.

viện Nghiên cứu chiến tranh (ISW, trụ sở tại Washington) vào tuần trước đánh giá rằng quân đội Nga có thể chủ đích gia tăng phản kích ở Kursk trước khi thời tiết nhiều mưa vào mùa thu và mùa đông sẽ khiến địa hình trở nên lầy lội, gây khó khăn cho tác chiến của xe thiết giáp Nga và tạo thuận lợi cho quân Ukraine củng cố thế trận phòng ngự.

Việc Ukraine đột kích Kursk và cố gắng bám trụ tại đây đã khiến cho Ukraine bị căng mỏng về nhân lực và vật lực vốn đã rất khan hiếm trong cuộc đối đầu quân sự diện rộng với Nga từ đầu năm 2022 đến nay.

Hiện rất khó khẳng định liệu Ukraine có trụ vững được tại Kursk hay không. Một quan chức quân sự cấp cao của Mỹ vào đầu tháng 10 này dự đoán Ukraine có thể giữ được đất tại Kursk trong vòng “vài tháng nữa hoặc hơn”.