Nghịch lý Ukraine lo ngại đạt được lệnh ngừng bắn với Nga

Quân nhân Ukraine tại tiền tuyến cũng như người dân Ukraine trong những thị trấn đổ nát đang băn khoăn về câu hỏi liệu một thỏa thuận ngừng bắn với Nga có phải là thảm họa cho Ukraine hay không?

Nỗi lo lắng đó rất lớn và đa dạng. Ukraine phân vân liệu một lệnh đình chiến như vậy có kéo dài hay không? Liệu Nga có tận dụng trạng thái đình chiến đó để tái trang bị vũ khí, nhân lực cho những cuộc tấn công mới của họ? Người Ukraine cũng hoài nghi liệu Moscow có thực sự cần đến một thỏa thuận đình chiến trong bối cảnh quân Nga đang xốc tới trên chiến trường và giành thêm nhiều lãnh thổ. Kiev cũng quan ngại về kịch bản các đồng minh phương Tây sẽ giảm viện trợ quân sự cho họ một khi hai bên tham chiến đã đạt được một giải pháp ngoại giao.

Volodymyr Sablyn - một tiểu đoàn trưởng thuộc Lữ đoàn cơ giới 66 của Ukraine, tâm sự: “Nếu việc đình chiến diễn ra vào lúc này, điều đó sẽ chỉ khiến chúng tôi càng tệ hại hơn mà thôi. Bởi vì đối phương sẽ phục hồi, sẽ lập các đơn vị quân sự mới, tập kết lực lượng và nối lại hoạt động tấn công”.

Sablyn gia nhập quân ngũ vào tháng 2/2015, khi lực lượng gốc Nga ly khai chiếm thị trấn Debaltseve ở tỉnh Donetsk trước khi đồng ý với một thỏa thuận đình chiến.

Khu vực Sablyn chỉ huy là nơi mà Nga tấn công không thương tiếc, khai thác điểm yếu thiếu nhân lực của Ukraine. Khi lính của Sablyn rót đạn cối xuống thị trấn tiền tuyến Lyman (thuộc Donetsk), quân Nga tiến công mạnh vào yết hầu hậu cần ở phía Nam, đó là thị trấn Pokrovsk. Một khi Pokrovsk thất thủ, sẽ không còn nhiều trở ngại giữa quân Nga và các thành phố Ukraine là Dnipro và Zaporizhzhia.

Xu hướng chủ đạo ở đây là hy vọng. Giới chức Kiev mong đợi binh lính châu Âu hoặc NATO sẽ cung cấp các bảo đảm an ninh cho Ukraine thông qua sự hiện diện cụ thể của họ tại những khu vực tiền tuyến với tư cách lực lượng gìn giữ hòa bình theo hình thức này hay hình thức kia.

Một quan chức quốc phòng châu Âu gần đây nói với CNN rằng đã có những “thảo luận tích cực” về sự trợ giúp tương tự. Nòng cốt trong kế hoạch hòa bình Ukraine do đặc phái viên mới của Tổng thống Mỹ Trump đưa ra là một lệnh ngừng bắn mà trong đó các lực lượng châu Âu của khối quân sự NATO sẽ đóng quân tại khu phi quân sự giữa Nga và Ukraine.

Tiểu đoàn trưởng Sablyn cho rằng nếu NATO gửi quân tới Ukraine, đó sẽ là sự bảo đảm an ninh cho Ukraine vì Nga ít nhiều đều dè chừng cả khối NATO tập thể.

Hy vọng đình chiến được đặt lên ông Putin chứ không phải ông Trump

Một người lính Ukraine tên Viktor nói: “Cơ hội đình chiến chỉ ở mức 30%. Bởi vì tình hình trên mặt trận khiến chúng tôi không nhìn thấy triển vọng về đình chiến. Mọi thứ đều rất khó khăn”.

Andriy - một người lính Ukraine khác, nói: “Cơ hội có thể lên tới 40%. Nhưng đối phương đang chiến thắng, chiếm được lãnh thổ. Còn chúng tôi nhìn chung không có gì để nói”.

Đó là những tâm sự chân thật của những người Ukraine nơi chiến trường đỏ lửa. Tình hình khác biệt hẳn so với những tháng trước đây, khi những người lính Ukraine chỉ lặp lại các bảo đảm về chiến thắng. Tâm trạng bồn chồn lo lắng này cũng xuất hiện ở một số dân thường tại các thị trấn tiền tuyến, những người đã mệt mỏi vì xung đột vũ trang giữa Ukraine và Nga.

Bà Larysa, 72 tuổi, nói: “Chúng tôi bị tấn công tới 19 lần trong ngày hôm nay, kể từ sáng nay. Chồng tôi đang tiếp tục đếm, còn tôi thì phải uống thuốc ngủ”.

Khi được hỏi vì sao chưa sơ tán, bà cho biết là vì cha mẹ, các anh trai, chú dì của bà đều đã được chôn cất tại thị trấn này nên bà không muốn rời đi.

Bà Larysa cũng tỏ ra thất vọng về các quân nhân Ukraine mà bà gặp trong siêu thị. Bà mô tả họ là những người lộn xộn, vô tổ chức.

Bà Larysa cũng cho rằng Tổng thống Mỹ Trump không khác biệt người tiền nhiệm Biden. Hy vọng của cụ lúc này lại đặt vào chính… Tổng thống Nga Putin. Bà nói: “Không ai giải quyết được vấn đề này cả. Chỉ có ông Putin, khi nào ông ấy tuyên bố thế là đủ rồi”. Bà gật đầu thừa nhận rằng hòa bình thông qua ông Putin là con đường duy nhất phía trước.

Phía sau bà Larysa, một chiếc xe buýt đang gom người để di chuyển ra vào thị trấn. Tài xế Dima chia sẻ hy vọng của mình về hòa bình: “Chung quy đều là chính trị cả. Chẳng có thứ nào phụ thuộc vào chúng tôi. Khi người ta quyết định dừng chiến tranh, thì điều đó sẽ đến”.