Vừa mở màn đã so kè quyết liệt
Kết quả thăm dò dư luận do báo New York Times và Đại học Siena ở Loudonville (New York) công bố ngày 1-8 cho thấy, uy tín của Tổng thống Joe Biden trong Đảng Dân chủ gia tăng đáng kể. Tuy nhiên, vị đương kim chủ nhân Nhà Trắng rất có thể sẽ phải đối mặt với một cuộc đua sít sao với ứng cử viên nặng ký và “quen mặt” của đảng Cộng hòa là cựu Tổng thống Donald Trump trong cuộc bầu cử Tổng thống diễn ra vào tháng 11-2024.
Theo kết quả thăm dò dư luận trên, Tổng thống Joe Biden đã cải thiện đáng kể vị thế của mình trong nội bộ đảng Dân chủ, với tỷ lệ tín nhiệm đang có xu hướng tăng và một số cử tri đảng Dân chủ từng hoài nghi về năng lực của ông đã trở lại hàng ngũ những người ủng hộ. Năm 2022, có tới hơn 60% số cử tri Dân chủ khi được hỏi cho biết, họ muốn thấy một ứng cử viên khác trong cuộc bầu cử năm 2024, nhưng hiện tại dường như hầu hết đã tạm chấp nhận ông Joe Biden là ứng viên của đảng Dân chủ ra tranh cử vào cuối năm sau.
Sự ủng hộ trong nội bộ đảng Dân chủ dành cho Tổng thống Joe Biden bắt đầu nhích lên từ mùa thu năm 2022, sau màn thể hiện tốt hơn kỳ vọng của phe Dân chủ tại bầu cử giữa kỳ tháng 11-2022, trong đó quan trọng nhất là tiếp tục duy trì quyền kiểm soát Thượng nghị viện. Cùng với đó là một loạt thắng lợi chính sách mà chính quyền ông Joe Biden giành được, cũng như dấu hiệu cải thiện của nền kinh tế Mỹ.
Dù vậy, vẫn có những dấu hiệu đáng quan ngại dành cho Tổng thống Joe Biden, đáng kể nhất là tỷ lệ tín nhiệm của ông trong công chúng Mỹ nói chung chỉ ở mức khoảng 39%. Kết quả thăm dò cũng cho thấy đương kim chủ nhân Nhà Trắng có thể đối mặt với một cuộc đua rất sít sao với cựu Tổng thống Donald Trump, người đang dẫn đầu trong cuộc đua giành đề cử của đảng Cộng hòa.
Trong khi đó, kết quả khảo sát mới nhất do hãng Ipsos và hãng tin Reuters phối hợp thực hiện trong 7 ngày vào trung tuần tháng 7 vừa qua cho thấy, cựu Tổng thống Donald Trump đang dẫn đầu về tỷ lệ ủng hộ dành cho ứng cử viên làm đại diện đảng Cộng hòa ra tranh cử trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ diễn ra vào năm 2024. Theo đó, tỷ lệ ủng hộ trong nội bộ đảng Cộng hòa dành cho ông Donald Trump là 47%, cao hơn nhiều so với ứng cử viên ở vị trí thứ 2 là Thống đốc bang Florida Ron DeSantis với 19%. Như vậy, tỷ lệ ủng hộ mới nhất dành cho cựu Tổng thống Donald Trump trong nội bộ đảng Cộng hòa đã tăng 4 điểm phần trăm so với mức 43% trong khảo sát thực hiện hồi tháng 6-2023.
Vị thế dẫn đầu của ông Donald Trump trong đảng Cộng hòa còn tỏ ra vững chắc hơn khi các ứng cử viên còn lại của đảng nhận được tỷ lệ ủng hộ thấp hơn nhiều. Trong đó, tỷ lệ ủng hộ cho ứng cử viên Vivek Ramaswamy, cựu Giám đốc về công nghệ sinh học, là 9% và cựu Phó Tổng thống Mike Pence chỉ được 7% số người được hỏi ý kiến ủng hộ.
Các kết quả thăm dò, khảo sát cũng cho thấy, khả năng cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ diễn ra vào tháng 11-2024 sẽ lại là một cuộc cạnh tranh gắt gao nữa giữa đương kim Tổng thống Joe Biden và cựu Tổng thống Donald Trump.
Tiềm ẩn những yếu tố bất ngờ và xoay chiều đột ngột
Cả đương kim Tổng thống Joe Biden và cựu Tổng thống Donald Trump đều đã chính thức tuyên bố tranh cử trong cuộc bầu cử năm 2024. Đúng vào ngày tròn 4 năm công bố tham gia cuộc đua giành vị trí ứng cử viên đại diện cho Đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2020, ông Joe Biden đã phát động chiến dịch tái tranh cử vào ngày 25-4-2023, bắt đầu vận động cho cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2024. Còn cựu Tổng thống Donald Trump công bố tái tranh cử sớm hơn nhiều, vào cuối năm 2022.
Cách đây gần 3 năm, ông Joe Biden đã thắng ông Donald Trump trong cuộc bầu cử đầy kịch tính và diễn ra giữa bối cảnh đại dịch Covid-19 hoành hành cùng những cuộc biểu tình căng thẳng liên quan đến cách đối xử của cảnh sát đối với người da màu ở Mỹ và các mâu thuẫn sắc tộc khác... Cuộc bầu cử Tổng thống năm 2020 để lại hàng loạt vấn đề chưa từng thấy trong nền chính trị Mỹ, bao gồm các cuộc điều tra nhằm vào việc ông Donald Trump tìm cách thay đổi kết quả bầu cử, vụ bạo động ở tòa nhà Quốc hội Mỹ ngày 6-1-2021, việc cựu Tổng thống Donald Trump cất giữ các tài liệu mật của Chính phủ tại tư dinh…
Ông Joe Biden sau khi tiếp quản Nhà Trắng hồi tháng 1-2021 cũng phải đối mặt một cuộc điều tra về cách ông xử lý tài liệu nhạy cảm khi còn giữ chức Phó Tổng thống. Con trai ông là ông Hunter Biden đối mặt với một cuộc điều tra Hình Sự về thuế và nghi vấn đưa ra tuyên bố không đúng sự thật liên quan tới một vụ mua súng. Tổng thống Joe Biden tái tranh cử trong bối cảnh có khả nhiều thuận lợi với ông cũng như đảng Dân chủ. Đại dịch Covid-19 đã cơ bản bị đẩy lui, lạm phát dù còn cao nhưng kinh tế Mỹ đã có những tiến triển tích cực, việc làm được cải thiện… và việc ông dẫn dắt đảng Dân chủ thu được kết quả ngoài mong đợi tại cuộc bầu cử giữa kỳ tháng 11-2022 là những yếu tố giúp ông Joe Biden thêm tự tin và sức mạnh để thêm một lần nữa chạy đua tranh cử.
Trở ngại đáng kể nhất với Tổng thống Joe Biden ngoài lùm xùm liên quan tới con trai là vấn đề tuổi tác. Ở tuổi 82 vào năm 2024, ông sẽ là vị Tổng thống lớn tuổi nhất cũng như ứng viên tranh cử Tổng thống lớn tuổi nhất trong lịch cử nước Mỹ. Những lần bị vấp ngã hay nói nhầm cho thấy tuổi tác là một yếu tố bất lợi với ông Joe Biden. Tuy nhiên, đối thủ nặng ký nhất của ông là cựu Tổng thống Donald Trump cũng không có nhiều lợi thế trong vấn đề tuổi tác khi bước sang tuổi 78 vào năm sau.
Thể hiện quyết tâm trụ lại thêm một nhiệm kỳ 4 năm tại Nhà Trắng, Tổng thống Joe Biden được cho đã “đặt cược” vào kinh tế vốn luôn là vấn đề được cử tri Mỹ quan tâm nhất bởi sát sườn với “cơm áo gạo tiền”. Điều này cũng dễ hiểu khi chỉ khoảng 1/3 số cử tri Mỹ tán thành công việc mà Tổng thống Joe Biden đã làm đối với nền kinh tế trong khi kết quả cuộc thăm dò cho thấy cựu Tổng thống Donald Trump là nhà quản lý kinh tế đáng tin cậy hơn.
Chính vì thế, Tổng thống Joe Biden đã tổ chức một cuộc công bố chiến lược kinh tế của mình mang tên “Bidenomics” vào cuối tháng 6 vừa qua tại thành phố công nghiệp Chicago. Tại buổi công bố, ông Joe Biden đã nhấn mạnh tới thông điệp: “Những gì Trump chỉ hứa, tôi đã thực hiện”. Chiến lược “Bidenomics” tập trung đầu tư công vào cơ sở hạ tầng, năng lượng sạch và chất bán dẫn; tạo thêm nhiều công ăn việc làm; và thúc đẩy năng lực cạnh tranh nhằm thực hiện thông điệp mà ông Joe Biden nhấn mạnh: “khôi phục giấc mơ Mỹ”.
Cựu Tổng thống Donald Trump dù đang phải đối mặt với nhiều rắc rối pháp lý, đã bị truy tố trong 2 vụ án Hình Sự, nhưng điều này hầu như không ảnh hưởng tới sự lựa chọn trong nội bộ đảng Cộng hòa cũng như cử tri Mỹ. Bên cạnh việc thường xuyên nhắc lại cho người dân và cử tri Mỹ thấy nền kinh tế Mỹ đã khởi sắc thế nào khi mình cầm quyền, cựu Tổng thống Donald Trump cũng nhấn mạnh tới việc sẽ “báo thù” cho cuộc bầu cử 2020 trong cuộc đua trở lại Nhà Trắng năm 2024.
Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024 hiện mới chỉ ở giai đoạn đầu và các chiến dịch tranh cử có thể còn những yếu tố bất ngờ và xoay chiều đột ngột. Tuy nhiên, vào thời điểm khởi đầu hiện nay đã hứa hẹn về một màn “tái đấu” giữa hai “người quen” Joe Biden và Donald Trump. Kết quả cuộc đua tranh quyết liệt này có thể quyết định những bước đi tiếp theo của nước Mỹ trong những vấn đề quan trọng của thế giới như xung đột Nga - Ukraine, chống biến đổi khí hậu hay những vấn đề tác động lớn tới kinh tế toàn cầu.