Nhà cầm quân người Brazil còn nhiều trăn trở khi làm bóng đá Timor Leste. Nhưng ông muốn tiếp tục thử sức ở các nền bóng đá khác như Việt Nam để tìm hiểu thêm về bóng đá Đông Nam Á. HLV sinh năm 1977 thích ông Park Hang-seo và muốn triết lý bóng đá của mình cũng lan tỏa như cách ông thầy người Hàn Quốc làm với bóng đá Việt Nam.

Bóng đá Timor Leste vẫn bị đánh giá thấp nhất khu vực Đông Nam Á. Ảnh: Quang Thịnh.

Bóng đá Timor Leste còn nghèo

- Cơ duyên nào đã dẫn ông đến với bóng đá Timor Leste?

- Tôi đã đến đó năm 2015 để dẫn dắt tuyển Timor Leste đá vòng loại World Cup. Sau đó, tôi rời đi để sang UAE huấn luyện. Tiếp theo, tôi sang Malaysia và đến cuối năm 2020 thì tôi trở lại Timor Leste. Lần này, tôi làm giám đốc kỹ thuật (GĐKT) trước khi được bổ nhiệm làm HLV trưởng. Bóng đá chính là môn thể thao số một ở Timor Leste.

Năm 2020, khi làm GĐKT, tôi đã liên hệ trực tiếp với FIFA, AFC để cùng họ chứng kiến sự phát triển của Timor Leste. Điều đó không đơn giản vì bóng đá cần sự đầu tư cơ sở vật chất. Tôi đã đề nghị sự giúp đỡ từ họ. Từ khi được đầu tư, bóng đá nơi đây quả thực đã phát triển hơn nhiều.

- Công việc của các cầu thủ và giải vô địch quốc gia ở đây diễn ra như thế nào?

- Trong đội hình U23 Timor Leste, có các cầu thủ còn rất trẻ, đang học trung học. Một số cầu thủ học đại học và chuẩn bị tốt nghiệp. Ở một đất nước còn nghèo, để có cuộc sống bình thường còn khó khăn chứ đừng nói đá bóng. Nó không giống như ở Việt Nam hay Singapore. Người dân nơi đây phải lo ăn cho đủ trước.

Suốt 3 năm qua, Timor Leste không có giải nào. Năm 2020, giải vô địch quốc gia không thể diễn ra do ảnh hưởng của dịch Covid-19. Chúng tôi có Cúp Quốc gia nhưng chỉ đá trong khoảng 2-3 tháng. Năm 2021, chúng tôi cũng chỉ có Cúp Quốc gia và vài giải giao hữu. Tôi vẫn cần phải chuẩn bị tốt cho đội tuyển. Tuyển Timor Leste gần như được tạo nên bởi những cầu thủ không chuyên nên quá trình chuẩn bị 3 năm qua của chúng tôi không thể như các đội tuyển khác.

- Tại sao ông vẫn ở lại Timor Leste dù biết công việc ở đây khó khăn đến vậy?

- Tôi đam mê công việc này, nhất là với Timor Leste. Tôi cũng xuất thân từ một gia đình nghèo. Tôi nghĩ sẽ thật tuyệt nếu có ai đó dìu dắt tôi trưởng thành, trở thành một người đàn ông, một cầu thủ. Vì vậy ngay khi rời Timor Leste lần đầu, tôi đã tự nhủ rằng mình có trách nhiệm phải trở lại để giúp bóng đá nước này.

Tôi đã nhận được không ít đề nghị hấp dẫn từ các quốc gia phát triển hơn nhưng vẫn muốn gắn bó với Timor Leste, bạn hiểu chứ? Mọi người thắc mắc không hiểu tôi làm gì ở đây. Họ bảo tôi có thể nhận nhiều tiền và được đãi ngộ tốt hơn so với ở Timor Leste. Nhưng tôi đã nói không để làm theo lời mách bảo của trái tim mình. Nếu tôi chọn cuộc sống dễ dàng, tôi sẽ không được nhớ đến.

- Ông nghĩ bóng đá Timor Leste có thể học gì từ Việt Nam?

- Yếu tố cơ bản của bóng đá là sự đầu tư cơ sở vật chất. Timor Leste bắt đầu đầu tư để xây dựng sân bóng. Họ xây học viện bóng đá để phát triển cầu thủ giống như ở Việt Nam cách đây 5 năm. Sự thay đổi về cách huấn luyện, lối chơi, tư duy là những gì chúng tôi đã nhìn thấy ở Việt Nam. Tôi đến từ một nơi xa, không được trực tiếp quan sát nhưng nhờ các mối quan hệ của mình, tôi vẫn nắm được tình hình ở Đông Nam Á.

Với Timor Leste thì đây chỉ là khởi đầu. Còn với bóng đá Việt Nam, các bạn đã trải qua hành trình phát triển lâu dài. Tôi tin vài năm nữa thôi, với lứa cầu thủ hiện tại, Việt Nam có thể tiến ra World Cup.

Thử sức ở V.League

- Cá nhân ông và HLV Park có ấn tượng gì với nhau không?

- Tôi chưa có dịp gặp ông ấy ngoài sân cỏ. Tôi nghĩ sớm thôi, chúng tôi sẽ gặp lại. Nếu có dịp ngồi lại, chúng tôi sẽ chia sẻ các quan điểm về bóng đá.

Các đội tuyển Việt Nam đã thay đổi nhiều với đôi bàn tay HLV Park. Ông ấy thực sự mang điều gì đó đến với bóng đá Việt Nam. Một trong số đó là khả năng tổ chức lối chơi, phong cách đặc trưng của các HLV Hàn Quốc. Điều đó cần thiết cho sự phát triển của nền bóng đá. Ông ấy đã chứng minh triết lý bằng những kết quả. Tôi hy vọng thầy Park sẽ tiếp tục duy trì sự phát triển đó. Nó không chỉ quan trọng với Việt Nam mà còn với sự phát triển của châu Á.

- Ông có kế hoạch gì sau SEA Games cùng Timor Leste không?

- Hợp đồng của tôi với Timor Leste còn thời hạn đến tháng 12/2022. Tôi phải cân nhắc những yếu tố để quyết định tương lai do mình là trụ cột gia đình. Khi tôi ở Malaysia, vợ tôi có biểu hiện sức khỏe không tốt. Bà ấy gặp vấn đề khi bay, suýt không qua khỏi ở Malaysia. Tôi không thể đưa gia đình đi cùng sang Timor Leste được.

Ba năm qua, ảnh hưởng của dịch Covid-19 khiến tôi ít về thăm gia đình. Điều đó mang lại ảnh hưởng tích cực và cả tiêu cực với tôi vì gia đình là điều quan trọng nhất. Sẽ tốt hơn nếu tôi ở gần gia đình, làm tròn trách nhiệm của người chồng, người cha.

- Ông có biết gì về V.League của Việt Nam và muốn thử sức ở đây không?

- Tôi chưa từng đến Việt Nam theo dõi V.League mà chỉ biết sơ sơ. Tôi thấy cũng thú vị. Một ngày nào đó, tôi hy vọng mình sẽ có cơ hội làm việc ở đây.

Thử thách ấy sẽ rất khó khăn. Nhưng nếu có cơ hội, tôi tin là mình có thể làm gì đó tốt cho giải đấu này. Theo tôi biết về phong cách thi đấu của các đội Việt Nam, cầu thủ có thể chất và tốc độ rất ấn tượng. Nếu có sự xuất hiện của các HLV đến từ những nền bóng đá khác, ví dụ như từ châu Âu, bạn sẽ thấy V.League khá đa dạng về phong cách huấn luyện và thi đấu. Tôi tin là nếu có dịp, tôi sẽ thể hiện được điều gì đó tại đây. Tôi tin với trình độ và hiểu biết của mình về bóng đá Việt Nam, mọi chuyện đều khả thi.

- Vậy triết lý bóng đá của ông là gì, có phải tấn công tổng lực không?

- Tôi từng chơi ở vị trí tiền vệ. Khi chơi cho Flamengo, tôi là đồng đội của Romario, Julio Cesar, Adriano. Tôi luôn hướng đến xu hướng kiểm soát bóng. Để xây dựng được lối chơi đó thì đội bóng phải có nguồn lực nội tại. Khi mọi người xem bóng đá, ai cũng muốn CLB của mình cầm bóng và đưa bóng vào lưới đối thủ. Nghe thì tưởng dễ nhưng đây lại là một quá trình đòi hỏi thời gian. Tôi hứng thú với những ý tưởng đó.

Khi huấn luyện cầu thủ, tôi thường dạy họ rằng bóng đá giống như một quyển sách. Muốn chơi bóng, bạn phải biết đọc. Những học trò của tôi đang nỗ lực để hiểu triết lý đó, vì khi đọc được trận đấu, họ sẽ làm chủ thế trận và chơi bóng tốt hơn. Muốn đưa được bóng lên tấn công đối phương và ghi bàn, các cầu thủ phải học cách giành lại quyền kiểm soát bóng. Đó là triết lý của tôi.

- Cảm ơn ông vì cuộc trao đổi.