Chiều 18-9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự thảo Nghị quyết của Quốc hội phê duyệt đề án tổng thể đầu tư phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số, miền núi và vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn giai đoạn 2021- 2025.
Trong đề án này, Chính phủ dự kiến sẽ huy động số vốn thực hiện tối thiểu là hơn 335 nghìn tỉ đồng để triển khai triển khai 9 dự án thành phần nhằm đạt các mục tiêu đặt ra.
Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng đề án đưa ra một số mục tiêu “hơi tham vọng, khó thực hiện”. Theo ông, đặt mục tiêu đến năm 2025, thu nhập bình quân của người dân tộc thiểu số tăng ít nhất 2,5 lần so với năm 2020 là quá cao. Hay trên 90% đường ở thôn, bản được cứng hóa theo cấp kỹ thuật của Bộ Giao thông vận tải rất khó thực hiện.
Liên quan đến nguồn lực thực hiện đề án, ông Hiển đề nghị Chính phủ phải tính kỹ để 2020 đưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn.
Trong khi đó, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh Võ Trọng Việt đánh giá đề án này hết sức quan trọng, vì vậy nên để Thủ tướng hoặc một phó thủ tướng phụ trách, thay vì Bộ trưởng (Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc thừa ủy quyền của Thủ tướng ký tờ trình).
Ông Việt cũng cho rằng suốt mấy chục năm Đảng, Nhà nước quan tâm đến đồng bào dân tộc nhưng nơi đây phát triển rất chậm. Nguyên nhân do có tình trạng đầu tư vào khu vực này thấp. “Tôi thường nói ở trên cao nhưng đầu tư rất thấp, ở dưới thấp nhưng đầu tư rất cao. Sao mâu thuẫn thế!”- ông Việt bày tỏ.
“Nói là rừng vàng nhưng có ai chịu lên trên ấy không? Tôi chưa thấy nhà khoa học nào lên đấy ở cả. Mà trên ấy tôi chỉ thấy toàn đại ca nhiều, đại gia ít”- ông Việt nói và cho rằng đề án cần kêu gọi, thu hút các “đại gia” lên, còn toàn đại ca chặt rừng, chặt gỗ thì không thể phát triển được.
Ông cũng đề nghị trong 10-15 năm tới cần ban hành chính sách để người dân ở trên rừng sống bằng rừng, khá bằng rừng, còn với cơ chế như hiện nay không thể làm giàu bằng rừng.
Theo ông Việt, để phát triển vùng miền núi cần tập trung vào cơ chế, chính sách, “cho cần câu, không phải cho con cá”.
Trước việc đề án này được chia thành 9 đề án thành phần, ông Việt cảnh báo không cẩn thận đề án lại biến thành các dự án, khi ra Quốc hội lại phảּn cảּm.
“Vấn đề chính là cách làm, làm sao nhận thức bà con chuyển đổi. Tiếp đó cần bám bà con. Chứ đầu tư dự án rồi bỏ đó, sống chết mặc bay là không ăn thua. Hết dự án, cán bộ dự án về là dự án bỏ”- ông Việt nói.
Đồng tình với nhận định của Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển, ông Việt cho rằng mục tiêu của đề án vẫn chung chung, nhiều mục tiêu 30 - 40 năm sau chưa thực hiện được chứ chưa nói tới 5 - 10 năm. “Tôi cảm nhận là đề án này chưa sát bà con. Nên đi theo hướng bà con cần gì thì mình chăm lo cái đó, đi từ nhỏ tới lớn. Chứ không phải đưa ra cái đề án lớn thế này rồi không biết hiệu quả thế nào. Rồi 5 - 10 năm sau, lớp sau nó bảo mấy ông này ra đề án lung tung mà không làm được”- ông Việt nêu rõ quan điểm.
“Anh Việt nói đại ca nhiều hơn đại gia. Đúng là trước kia "đại ca" nhưng gần đây rất nhiều đại gia, doanh nghiệp bắt đầu tìm về miền núi để đầu tư công nghệ, các tập đoàn lớn bắt đầu quan tâm đến miền núi vì đất chỉ miền núi mới có, mới còn”- Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính- Ngân sách Nguyễn Đức Hải nói và dẫn chứng nhiều nhà khoa học lên Hà Giang để nghiên cứu các dược phẩm vì chính đặc điểm khí hậu Hà Giang tạo nên dược phẩm rất đặc sắc.
Ông Nguyễn Đức Hải, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính- Ngân sách nêu ý kiến tại cuộc họp.
Tuy nhiên, ông Hải lưu ý khi triển khai đề án, ngoài tập trung, có trọng tâm, trọng điểm thì điều quan trọng là cần phân cấp mạnh. "Bài học của chúng ta vừa qua là phân tán các chương trình nên tản mạn, không hiệu quả. Vì vậy tôi cho rằng trên này lo chính sách, nguồn vốn còn để địa phương thực hiện thì sẽ rõ hơn"- ông Hải nói và đề nghị đi kèm phân cấp cần xác định rõ trách nhiệm cá nhân, tổ chức, tránh quy định chung chung.
