Các cuộc trưng cầu dân ý về vấn đề gia nhập Nga đã được tổ chức từ ngày 23 đến ngày 27/9/2022 tại “Cộng hòa Nhân dân Donetsk” (DNR) và “Cộng hòa Nhân dân Lugansk” (LNR), cũng như ở hai khu vực mà Nga mới nắm quyền kiểm soát ở phía nam Ukraine là Kherson và Zaporozhye (Zaporizhzhia).

Theo kết quả xử lý 100% phiếu bầu ở DNR, 99,23% những người đã bỏ phiếu tán thành việc gia nhập Liên bang Nga, ở LNR là 98,42%, ở vùng Kherson là 87,05%, còn ở vùng Zaporozhye là 93,11%.

Tổng thống Vladimir Putin ngày 30/9 đã ký sắc lệnh sáp nhập 4 vùng lãnh thổ Ukraine. Buổi lễ ký diễn ra sau bài phát biểu của nhà lãnh đạo Nga tại Điện Kremlin, thông báo sáp nhập 4 vùng Lugansk, Donetsk, Kherson và Zaporizhzhia hiện do Moscow đang kiểm soát phần lớn lãnh thổ.

Giới lãnh đạo các nước phương Tây đã ngay lập tức phản đối kết quả trưng cầu dân ý ở 4 vùng lãnh thổ của Ukraine và quyết định sáp nhập Lugansk, Donetsk, Kherson và Zaporizhzhia của Nga.

Tổng thống Mỹ Joe Biden khẳng định Washington sẽ không bao giờ công nhận yêu sách của Nga với các vùng lãnh thổ thuộc chủ quyền Ukraine; còn Thủ tướng Anh Liz Truss chỉ trích Nga vi phạm luật quốc tế khi sáp nhập 4 vùng lãnh thổ Ukraine và tuyên bố sẽ không chấp nhận điều này.

Tuy nhiên, Tổng thống Putin khẳng định rằng, sự lựa chọn của cử tri tại 4 vùng trưng cầu dân ý là “thống nhất” và khẳng định rằng, quyết định của Nga “dựa trên các nguyên tắc và tập quán cơ bản của luật pháp quốc tế”, “nguyên tắc bình đẳng và tự quyết của các dân tộc trong Hiến chương Liên Hợp Quốc”, cũng như “mong muốn của người dân tại cuộc trưng cầu dân ý”.

Ông chủ Điện Kremlin tuyên bố, Nga đã có 4 vùng lãnh thổ mới, và sẽ tăng cường an ninh ở những khu vực này. 4 vùng lãnh thổ mới Lugansk, Donetsk, Kherson và Zaporizhzhia có tổng diện tích khoảng 109.000 km2, chiếm 18% diện tích của Ukraine.

Tổng thống Nga cũng kêu gọi Ukraine chấm dứt hành động thù địch và trở lại bàn đàm phán, Moscow luôn luôn sẵn sàng cho các cuộc đàm phán với chính quyền Kiev, nhưng tự chính quyền của Tổng thống Volodymyr Zelensky đã rời bỏ nó.

Theo Guardian, người phát ngôn của Điện Kremlin là ông Dimitry Peskov hôm 30/9/2022 nói rằng, các cuộc tấn công vào những lãnh thổ ở Ukraine mà Tổng thống Putin ký lệnh sáp nhập sẽ được coi là hành động gây hấn chống lại Nga.

Khi trả lời câu hỏi của các nhà báo về việc liệu các lãnh thổ mới có được chấp nhận vào Nga toàn bộ (toàn bộ địa giới hoạch định của 4 vùng này) hay chỉ những phần do lực lượng vũ trang Nga kiểm soát, ông tuyên bố, Nga công nhận sự độc lập của DNR và LNR trong phạm vi biên giới năm 2014.

Khi được hỏi làm gì với lãnh thổ chưa được giải phóng của “Cộng hòa Nhân dân Donetsk”, ông Peskov trả lời rằng "vùng này sẽ phải được giải phóng hoàn toàn", vì “gia nhập Liên bang Nga là các quốc gia được chúng tôi công nhận trong phạm vi biên giới năm 2014”.

Theo tuyên bố này, có nghĩa là sau khi đã giải phóng hoàn toàn tỉnh Lugansk, Nga tiếp tục chiến dịch quân sự ở Ukraine và kiểm soát toàn bộ Donetsk, để đưa lãnh thổ mới sáp nhập của mình về đúng địa giới năm 2014 Moscow đã công nhận.

Còn liên quan đến lãnh thổ chưa kiểm soát hoàn toàn ở vùng Kherson và Zaporozhye, thư ký báo chí của tổng thống hứa sẽ tiếp tục công bố trong những ngày tới. Tuy nhiên, rất có khả năng ở các vùng này Moscow sẽ dừng lại ở địa giới mà Quân đội Nga đang kiểm soát ở thời điểm hiện nay.