Ngày 31/7, Hiệp hội doanh nghiệp TP.HCM tổ chức chương trình "Cà phê doanh nhân" trực tuyến nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp trong quá trình áp dụng các mô hình duy trì sản xuất.

Ông Đoàn Võ Khang Duy, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Cơ khí - Điện TP.HCM, cho biết phương án "3 tại chỗ" chỉ là giải pháp tình thế và có thể duy trì tối đa khoảng một tháng.

"Vì suy cho cùng, các công ty, nhà máy chỉ được thiết kế để phục vụ hoạt động sản xuất, không có chức năng nhà ở hay sinh hoạt cho người lao động. Không thể biến doanh nghiệp thành khu dân cư lâu dài. Tâm lý lao động ở doanh nghiệp lâu dài sẽ bức bối khi bị kiểm soát khắt khe", ông Duy nói.

Chi phí quá cao

Để đáp ứng yêu cầu “3 tại chỗ” nhiều doanh nghiệp phải cơi nới, tận dụng tối đa các diện tích để người lao động có thể ở lại vừa sản xuất, vừa cách ly tại chỗ. Tuy nhiên, sau hơn 2 tuần, mô hình này phát sinh các vấn đề về điều kiện an toàn, vệ sinh và tâm lý bất ổn trong người lao động.

Mặt khác, theo ông, một số doanh nghiệp thực hiện "3 tại chỗ" không có đủ lao động. Hơn nữa, chi phí duy trì “3 tại chỗ” quá cao, doanh nghiệp vừa phải trang bị cơ sở vật chất sinh hoạt, vừa phải lo ăn uống và xét nghiệm Covid-19 định kỳ cho người lao động.

"Nếu buộc 3 tại chỗ, doanh nghiệp chỉ duy trì chỉ tối đa 1 tháng, không thể kéo dài. Ngoài ra có thể cân nhắc cho phép lao động đã tiêm vaccine đi về nhà, giúp nhẹ gánh chi phí 3 tại chỗ”, ông Duy đề xuất.

Theo chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Cơ khí - Điện TP.HCM, hiện nay các công ty cần nhất là người lao động được tiêm vaccine và có cơ chế xét nghiệm nhanh lưu động, đồng thời áp dụng các mô hình linh hoạt hơn phương án "3 tại chỗ".

Gần đây, một số doanh nghiệp ở các tỉnh phía Nam phải dừng sản xuất theo mô hình “3 tại chỗ” vì các ca F0 xuất hiện liên tiếp. Ảnh: Chí Hùng.

Tương tự, bà Lý Kim Chi - Chủ tịch Hiệp hội Lương thực, Thực phẩm TP.HCM - cũng cho biết hiện nay 70% doanh nghiệp thuộc hiệp hội đang phải bán bù lỗ và huề vốn bởi giá nguyên liệu đầu vào đều tăng.

"Nếu 3 tại chỗ kéo dài quá một tháng, đối với doanh nghiệp từ 300-1.000 công nhân sẽ xảy ra hàng loạt vấn đề. Theo đó, mỗi giám đốc doanh nghiệp vừa phải chỉ đạo kinh doanh, sản xuất vừa làm công tác dân vận, xoa dịu, động viên giữ lực lượng công nhân", bà nói.

Nếu 3 tại chỗ kéo dài quá một tháng, đối với doanh nghiệp từ 300-1.000 công nhân sẽ xảy ra hàng loạt vấn đề

Bà Lý Kim Chi, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực, Thực phẩm TP.HCM

Theo bà, hiện nay các tỉnh thành có chủ trương đón lao động về địa phương cũng đang gây nên sự xao động trong công nhân, dẫn đến thiếu hụt lao động và hàng hóa.

Tại các tỉnh phía Nam, số doanh nghiệp nỗ lực áp dụng mô hình này cũng không ít. Tuy nhiên, thông tin nhanh từ các doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng cho thấy, đã xuất hiện sự đổ vỡ của mô hình “3 tại chỗ” ở một số nhà máy có số ca F0 xuất hiện liên tiếp và nhân lên nhanh chóng trong vài ngày.

“Với năng lực y tế tại chỗ gần như bằng không, trong khi hệ thống y tế địa phương cũng quá tải, hiện khâu xử lý với các ca F0, F1 trong các nhà máy này đang rất bối rối", ông Trương Gia Bình, Trưởng Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân cho hay.

"Doanh nghiệp và người lao động đều bị tác động nặng về tâm lý, gây ảnh hưởng tiêu cực tới các doanh nghiệp khác trên địa bàn”, ông Trương Gia Bình nói.

Chỉ nên “3 tại chỗ” ở nơi dịch bệnh được kiểm soát

Phát biểu tại cuộc họp, Phó bí thư thường trực TP.HCM Phan Văn Mãi đã chỉ đạo thực hiện ngay các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp. Cụ thể, ông cho biết đã chỉ đạo thành lập nhóm "xử lý nhanh" các vướng mắc của doanh nghiệp ngay trong tuần tới.

Phó chủ tịch UBND TP Võ Văn Hoan sẽ đứng đầu nhóm "xử lý nhanh" với sự tham gia của lãnh đạo các hiệp hội, viện Nghiên cứu phát triển TP, tổ tư vấn của TP... "Nhóm này giải quyết nhanh các kiến nghị, lập kế hoạch đảm bảo, duy trì sản xuất của doanh nghiệp, giữ doanh nghiệp tồn tại trong điều kiện có dịch và hậu dịch", ông cho biết.

Ông cho rằng các doanh nghiệp có thể không nhất thiết gò bó theo mô hình "3 tại chỗ" và "một cung đường 2 địa điểm" mà có thể có phương án sản xuất an toàn có thể đề xuất với TP để thẩm định, vận hành.

Ngoài ra, lãnh đạo TP.HCM cho biết thành phố đang đề nghị ngành xây dựng nghiên cứu mô hình nhà ở cho công nhân như Singapore đang áp dụng để có những khu lưu trú d‌ã chi‌ến, đáp ứng điều kiện sinh hoạt kéo dài.

Công ty Nidec Sankyo tại Khu công nghệ cao (TP.HCM) dựng lều cho công nhân. Phó chủ tịch UBND TP Võ Văn Hoan cho rằng doanh nghiệp không nhất thiết phải gò bó với mô hình "3 tại chỗ". Ảnh: Chí Hùng.

Cùng ngày, Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) cũng có văn bản khẩn gửi Thủ tướng đề xuất một số giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, hạn chế đứt gãy chuỗi sản xuất, cung ứng.

Theo đó, ông Trương Gia Bình đề xuất việc áp dụng mô hình “3 tại chỗ” nên tính toán thực hiện ở các địa phương có tình hình dịch bệnh ở diện “kiểm soát được”. Như TP.HCM và các tỉnh phía Nam, với mức độ lây lan dịch nhanh, mầm bệnh ủ ở nhiều khu vực thì các nhà máy “3 tại chỗ” dù tổ chức xét nghiệm nghiêm túc trước khi tiến hành khả năng bùng phát bệnh là rất cao.

Mô hình 3 tại chỗ nên tính toán thực hiện ở các địa phương có tình hình dịch bệnh ở diện kiểm soát được

Ông Trương Gia Bình, Trưởng Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân

Đi kèm với việc thực hiện “3 tại chỗ”, Ban IV cho rằng một quy trình phối hợp công - tư chặt chẽ và một quy trình giám sát nghiêm túc trong quá trình triển khai để phát hiện và ứng phó sớm với mọi vấn đề phát sinh là rất cần thiết.

Các địa phương yêu cầu doanh nghiệp thực hiện “3 tại chỗ” cần xây dựng và công bố các phương án y tế, quy trình xử lý nhanh trong trường hợp có F0 tại nhà máy “3 tại chỗ”.

Hạn chế các tình huống doanh nghiệp báo nghi ngờ phát dịch thì chính quyền hoặc chậm trễ trong việc kiểm tra, hoặc kiểm tra xong chỉ yêu cầu phong tỏa toàn bộ hàng trăm, hàng nghìn lao động tại một chỗ, khiến dịch lan cấp số nhân trong nhà máy.

Đối với những tỉnh phía Nam đã xuất hiện các nhà máy “3 tại chỗ” có nhân viên, người lao động phát hiện là F0, Ban IV đề xuất Thủ tướng giao Bộ Y tế chủ trì họp khẩn cấp với các tỉnh, có thể mời đại diện các doanh nghiệp, hiệp hội tham gia để đánh giá tình hình, bàn bạc thấu đáo các giải pháp nhằm tìm ra phương án có khả năng giảm thiểu thiệt hại lớn nhất cho cả địa phương và doanh nghiệp.