Lãi suất liên ngân hàng giảm mạnh

Theo số liệu mới nhất của các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài qua hệ thống báo cáo thống kê, doanh số giao dịch trên thị trường liên ngân hàng trong kỳ bằng VND từ ngày 7.10 - 11.10 đạt xấp xỉ 296.243 tỉ đồng, bình quân 59.249 tỉ đồng/ngày, tăng 2.172 tỉ đồng/ngày so với tuần trước đó. Doanh số giao dịch bằng USD quy đổi ra VND trong tuần đạt khoảng 141.168 tỉ đồng, bình quân 28.234 tỉ đồng/ngày, tăng 645 tỉ đồng/ngày so với tuần trước đó.

Theo kỳ hạn, các giao dịch VND chủ yếu tập trung vào kỳ hạn qua đêm (62% tổng doanh số giao dịch) và kỳ hạn 1 tuần (22% tổng doanh số giao dịch). Đối với giao dịch USD, các kỳ hạn có doanh số lớn nhất là kỳ hạn qua đêm và 1 tuần với tỷ trọng lần lượt là 62% và 24%.

Về lãi suất, so với tuần trước đó, lãi suất bình quân liên ngân hàng trong tuần giảm hầu hết các kỳ hạn. Cụ thể, lãi suất bình quân kỳ hạn qua đêm, 1 tuần và 1 tháng giảm lần lượt là 0,08%/năm; 0,2%/năm và 0,06%/năm xuống mức 1,94%/năm; 2,21%/năm và 3,02%/năm. Hiện tại, lãi suất qua đêm là 1,9%; 1 tuần là 2,21%; 2 tuần là 2,42%; 1 tháng là 3,02%; 3 tháng là 4,27%; 6 tháng là 5,13% và 9 tháng là 5,7%.

Trong khi đó, đối với các giao dịch USD, lãi suất bình quân liên ngân hàng trong tuần dao động cũng có xu hướng giảm so với mức lãi suất tuần trước ở hầu hết các kỳ hạn. Lãi suất bình quân kỳ hạn qua đêm và 1 tuần giảm lần lượt là 0,01%/năm và 0,08%/năm xuống mức 1,92%/năm và 2%/năm.

Trước việc lãi suất trên thị trường liên ngân hàng giảm mạnh, nhiều chuyên gia cho rằng diễn biến này hoàn toàn trái chiều so với mọi năm. Thông thường, lãi suất liên ngân hàng bắt đầu rục rịch tăng mạnh từ tháng 9 và giảm nhiệt sau dịp nghỉ Tết Nguyên đán. Nguyên nhân của sự sụt giảm này xuất phát từ sự dư thừa thanh khoản trong hệ thống. Bằng chứng rõ nét nhất cho điều này là việc Ngân hàng Nhà nước phải liên tục phát hành tín phiếu khối lượng lớn để hút bớt tiền về.

Thống kê cho thấy, từ ngày 9.9 - 4.10, Ngân hàng Nhà nước đã hút ròng tổng cộng gần 88.000 nghìn tỉ đồng ra khỏi thị trường liên ngân hàng. Trong đó, riêng tuần từ ngày 30.9 đến 4.10, cơ quan này đã phát hành mới gần 87.000 tỉ đồng tín phiếu kỳ hạn 7 ngày với lãi suất 2,5% để hút bớt tiền ra khỏi hệ thống.

Lãi suất liên ngân hàng vì vậy cũng tiếp tục giảm ở tất cả các kỳ hạn. Cụ thể, lãi suất liên ngân hàng các kỳ hạn qua đêm, 1 tuần và 2 tuần giảm lần lượt 0,3%; 0,25% và 0,2%, xuống mức 1,85%/năm; 2,15%/năm và 2,4%/năm. Cũng trong thời gian này, Ngân hàng Nhà nước còn hút ròng mạnh 18.000 tỉ đồng qua thị trường mở. Việc Ngân hàng Nhà nước tiếp tục hút ròng mạnh và lãi suất liên ngân hàng ở mức thấp cho thấy thanh khoản hệ thống đang ở trạng thái dồi dào.

“Theo chúng tôi, thanh khoản hệ thống ngân hành dồi dào có nguyên nhân quan trọng đến từ việc Ngân hàng Nhà nước mua vào ngoại tệ thời gian gần đây, đưa dự trữ ngoại hối của Việt Nam lên mức kỷ lục 70 tỉ USD, tăng 4 tỉ USD so với mức 66 tỉ USD hồi cuối tháng 5. Bên cạnh đó, giải ngân vốn đầu tư công ở mức thấp cũng là nguyên nhân khiến tiền còn đọng lại trong hệ thống ngân hàng khá nhiều”, chuyên gia của Công ty chứng khoán BVSC nhận định.

Lãi suất huy động khó giảm cuối năm

Mặc dù lãi suất liên ngân hàng liên tục sụt giảm và thanh khoản hệ thống ở trong trạng thái dồi dào, thế nhưng theo thống kê của Công ty Chứng khoán SSI, hầu hết ngân hàng thương mại vẫn giữ nguyên mức lãi suất huy động, thậm chí nhiều nhà băng còn tăng lãi suất huy động tại các kỳ hạn dài từ 0,2-0,4%. Nguyên nhân là do vốn huy động từ kênh này chỉ đáp ứng các nhu cầu vốn ngắn hạn, không dùng để cấp tín dụng nên tính liên thông không cao.

Lãi suất huy động trên thị trường vẫn duy trì ở mức 4,3-5,5%/năm với kỳ hạn dưới 6 tháng, 5,5-7,5%/năm với kỳ hạn 6 đến dưới 12 tháng và 6,4-8,1%/năm với kỳ hạn 12-13 tháng. SSI nhận định, việc giảm lãi suất điều hành có thể giảm bớt áp lực thanh khoản trong giai đoạn cao điểm cuối năm, giúp lãi suất huy động và cho vay được giữ ổn định.

Chuyên gia SSI cho rằng, khả năng giảm lãi suất huy động trong quý 4/2019 là khá thấp do dư địa tăng trưởng tín dụng còn rất lớn và nhu cầu vốn của các ngân hàng thương mại vẫn ở mức cao. Tuy nhiên, nếu duy trì được đà tăng trưởng huy động tốt như quý vừa qua, lãi suất có khả năng sẽ giảm vào đầu năm 2020.